Revision as of 16:06, 25 July 2011

W. Majakowskij. Wieszczi etowo goda do 1 awgusta 1923 g. Berlin, Towarzystwo Akcyjne "Nakanunie", 1924, str. 108 i 4nl.

"Dla nas, rzemieślników słowa Rosji sowieckiej, --- pisze Majakowski w przedmowie, --- drobne zadanka czysto wersyfikacyjne ("stichodiełanja") ustępują miejsca szerokim celom pomocy słowa przy budowie komuny".

Mocny, ogromny talent Majakowskiego buduje komunę "stichodiełanjem". Coraz lepszym komunistą i coraz gorszym poetą jest ten histeryczny, konwulsyjny, kolosalizujący, katastroficzny, grzmiący i huczący człowiek, ten Budiennyj poezji współczesnej. Pomijam wierszoróbstwo propagandystyczne w rodzaju "satyry" na lorda Curzona lub zamieszczonego w tomie "wzoru reklamy":

 "Nie ugowariwajem, no preduprieżdajem Was,
 gołłandskoje masło łuczszeje iz masł,
 dlia sałatow, sousow i proczich jed.
 łuczszawo masła nie było i niet".

Nie opieram też powyższego sądu na rozmowie autora z wieżą Eiffla (wiersz "Pariż"): zaprasza ją Majakowski do Moskwy, jako że Paryż, "miasto prostytutek, poetów i giełdy", jest dla niej miejscem nieodpowiedniem. Znamy to wszystko: było słońce jako monokl w oku, był Napoleon jako mops na smyczy, a teraz jest wyrabianie wieży Eiffla... wizy do Moskwy (str. 25). Ale pomijając, powtarzam, reklamy dla masła i republiki sowietów, te same sztuki, sztuczki i olbrzymie sztuczyska, zakrojone na miarę kosmiczną i komiczną jednocześnie, występują w poemacie "Pro eto". Nadrabianie siebie --- samym sobą, wycie, druzgotanie, tratowanie, trzaskanie, piorunowanie, wieczny ryk i programowo traktowana pierwotność, przewracanie świata, żonglowanie miastami jak piłkami, nieustające rakiety efektów, oszałamiające rymy i wszystko to, co już po stokroć we wszystkich dawnych książkach Majakowskiego bywało, --- powtarza się także tutaj. Ale dawniej było świeże, młode i olśniewające; teraz --- nuży i denerwuje.

Dzwoni telefon --- trzęsienie świata! Poeta płacze --- powódź, potop! Obuchem w głowę walą słowa, zdania, piekielne rymy i przekwinty wymyślnych obrazowań. Mózg Majakowskiego, jak wielka, stalowa i świetnie naoliwiona maszyna rotacyjna, wyrzuca setki oleodruków typowej majakowszczyzny: spuchnięte, nabrzmiałe, mięsiste, ostre, wyraźne krzyki rozjuszonego bólem, gniewem i wściekłością zwierzęcia.

Jeżeli to komuna zrobiła z tego genjalnego poety fabrykę odbitek ze wspaniałego talentu, to wołam: "Boże, caria chrani!" i nie życzę eresefeseru poetom.

{{#ifexpr: {{#ask:Rodzaj::ArtykułKlucz::tuwim-ksiazki-1924-01-27|format=count}} > 0 | {{#if:|=Treść= {{{Treść}}}|}}

Dane bibliograficzne

{{#if:Julian Tuwim|Autor: Julian Tuwim|}}

Tytuł: Sztuka czy sowiet

Pierwodruk w: Wiadomości Literackie, {{#if: 5 (5) | nr 5 (5), | }} {{#ifeq: 1924-02-03 | brak | | {{#ifeq: {{#len:1924-02-03}} | 4 | data::1924-02-03 | {{#time: Y|1924-02-03}} }}}}{{#ifeq: 3 | brak ||, str. strony::3}}; {{#if: |Przedruk: | }}

{{#ifexpr: {{#ask: Przedruk::tuwim-ksiazki-1924-01-27|format=count}} > 0 | Przedruk w tomach: {{#ask: Przedruk::tuwim-ksiazki-1924-01-27|format=list|outro=.}} | }} {{#if: | Uwagi: |}}

{{#ifexpr: {{#ask:Rodzaj::RecenzjaKlucz rodzaju::tuwim-ksiazki-1924-01-27|format=count}} > 0 | Recenzje: {{#ask:Rodzaj::RecenzjaKlucz rodzaju::tuwim-ksiazki-1924-01-27 |sort=Data |format=ul}} | }}

{{#ifexpr: {{#ask:Rodzaj::PolemikaKlucz rodzaju::tuwim-ksiazki-1924-01-27|format=count}} > 0 | patrz też: {{#ask:Rodzaj::PolemikaKlucz rodzaju::tuwim-ksiazki-1924-01-27 |sort=Data |format=ul}} | }}

{{#if: {{#ifeq: Journal | Journal | {{#ask:Journal::+[[Klucz::{{{Klucz}}}]] | limit=1 |mainlabel=- |? Tytuł |? Numer |? Data wydania nieformatowana |? Wydawca |format=template |template=Formatuj źródło }} | {{#ifeq: Journal | Book | {{#ask:Rodzaj::Book[[Klucz::{{{Klucz}}}]] | limit=1 |mainlabel=- |? Autor |? Edytor |? Tytuł |? Miejsce wydania |? Data wydania |? Nazwastrony |format=template |template=Formatuj źródło książkowe }} | inne }} }}|Źródło tekstu: {{#ifeq: Journal | Journal | {{#ask:Journal::+[[Klucz::{{{Klucz}}}]] | limit=1 |mainlabel=- |? Tytuł |? Numer |? Data wydania nieformatowana |? Wydawca |format=template |template=Formatuj źródło }} | {{#ifeq: Journal | Book | {{#ask:Rodzaj::Book[[Klucz::{{{Klucz}}}]] | limit=1 |mainlabel=- |? Autor |? Edytor |? Tytuł |? Miejsce wydania |? Data wydania |? Nazwastrony |format=template |template=Formatuj źródło książkowe }} | inne }}

{{#if: Julian Tuwim | Sztuka czy sowiet | }}{{#if: Julian Tuwim | | }} {{#ifeq: 5 (5) | brak | | }}{{#ifeq: 1924-02-03 | brak | | {{#ifeq: {{#len:1924-02-03}} | 4 | | [[rok publikacji::{{#time: Y|1924-02-03}}| ]] }} }} {{#if:|[[Klucz rodzaju::{{{Klucz}}}| ]]| }}{{#if: |[[Stradecki::{{{Stradecki}}}|]]|}}

<headertabs/> |{{#if:|{{{Treść}}}|}}

{{#if:Wiadomości Literackie|Pierwodruk w: Wiadomości Literackie,|}} {{#if: 5 (5) | nr 5 (5), | }}{{#ifeq: 1924-02-03 | brak | | {{#ifeq: {{#len:1924-02-03}} | 4 | data::1924-02-03 | {{#time: Y|1924-02-03}} }}}}{{#ifeq: 3 | brak ||, str. strony::3}}; {{#if: |Przedruk: | }} {{#ifexpr: {{#ask: Przedruk::tuwim-ksiazki-1924-01-27|format=count}} > 0 | Przedruk w tomach: {{#ask: Przedruk::tuwim-ksiazki-1924-01-27|sort=Data wydania|order=asc|format=list|outro=.}} | }} {{#if: | Uwagi: |}}

{{#ifexpr: {{#ask:Rodzaj::RecenzjaKlucz rodzaju::tuwim-ksiazki-1924-01-27|format=count}} > 0 | Recenzje: {{#ask:Rodzaj::RecenzjaKlucz rodzaju::tuwim-ksiazki-1924-01-27 |sort=Data |format=ul}} | }}

{{#ifexpr: {{#ask:Rodzaj::PolemikaKlucz rodzaju::tuwim-ksiazki-1924-01-27|format=count}} > 0 | patrz też: {{#ask:Rodzaj::PolemikaKlucz rodzaju::tuwim-ksiazki-1924-01-27 |sort=Data |format=ul}} | }}

{{#if: {{#ifeq: Journal | Journal | {{#ask:Journal::+[[Klucz::{{{Klucz}}}]] | limit=1 |mainlabel=- |? Tytuł |? Numer |? Data wydania nieformatowana |? Wydawca |format=template |template=Formatuj źródło }} | {{#ifeq: Journal | Book | {{#ask:Rodzaj::Book[[Klucz::{{{Klucz}}}]] | limit=1 |mainlabel=- |? Autor |? Edytor |? Tytuł |? Miejsce wydania |? Data wydania |? Nazwastrony |format=template |template=Formatuj źródło książkowe }} | inne }} }}|Źródło tekstu: {{#ifeq: Journal | Journal | {{#ask:Journal::+[[Klucz::{{{Klucz}}}]] | limit=1 |mainlabel=- |? Tytuł |? Numer |? Data wydania nieformatowana |? Wydawca |format=template |template=Formatuj źródło }} | {{#ifeq: Journal | Book | {{#ask:Rodzaj::Book[[Klucz::{{{Klucz}}}]] | limit=1 |mainlabel=- |? Autor |? Edytor |? Tytuł |? Miejsce wydania |? Data wydania |? Nazwastrony |format=template |template=Formatuj źródło książkowe }} | inne }}

{{#if: Julian Tuwim | Sztuka czy sowiet | }}{{#if: Julian Tuwim | | }} {{#ifeq: 5 (5) | brak | | }}{{#ifeq: 1924-02-03 | brak | | {{#ifeq: {{#len:1924-02-03}} | 4 | | [[rok publikacji::{{#time: Y|1924-02-03}}| ]] }} }} {{#if:|[[Klucz rodzaju::{{{Klucz}}}| ]]| }}{{#if: |[[Stradecki::{{{Stradecki}}}|]]|}}

}}