Kazimierz Czachowski - Julian Tuwim: Rzecz czarnoleska

Nowy tom wierszy Tuwima jest poświęcony niemal wyłącznie arkanom poetyckim. Tytuł pochodzi nie wprost od Kochanowskiego, lecz od Norwida, którego urywek o "czarnoleskiej rzeczy" zacytował poeta, jako motto. W wierszu, poświęconym "dziesięcioleciu", pisze:

Całe lata się w Polsce ględziło o duszy,
Piszcząc hymn do księżyca na poetyckich okarynach,
Aż się w sercu czerwonem żywy śpiew rozjuszył
I huknął i przepędził durniów w pelerynach.

Z owego "serca czerwonego" niewiele wszak daje tu poeta. W poszukiwaniu nowych wątków poetyckich zwróci się do fryzjerów, znana skłonność jego do rzeczy tajemnych objawi się w szeregu utworów, głównie wszakże mowa o poezji i poetach, do czego zaliczyć też można jeden z najładniejszych wierszy zbioru p. t. "Pogrzeb Słowackiego". Naogół biorąc, większość utworów tego tomu to chwyty mistrzowskie wprawdzie, ale jeno rzemiosła poetyckiego. Jest to ów kościół bez Boga, za jaki poezję Słowackiego uważał Mickiewicz. Odmienny charakter ma zamieszczony w tym tomie poemat prozą p.t. "Skrzydlaty złoczyńca". Fragmenty tego utworu znaliśmy już ze zbiorów dawniejszych, przybyło ich obecnie, ale całości poeta nie wykończył, jak się sam do tego przyznaje w słowie wstępnem. Przedmowa ta wydaje się dobrze charakteryzować dzisiejsze stadjum poety. Bodaj, że jest wyrazem zachodzącego w jego duszy przełomu. "Straszno jest — kończy ją — wpaść w ręce Boga żywego". Dalsza twórczość wykaże, czy poeta od rąk tych się uchylił, czy tylko odpoczywał u progu nowego dnia.

---

Pierwodruk w: Czas, nr 17,1929, str. 3;

klucz: czachowski-julian-1929