Julian Tuwim - Śmierć (1-4): Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 21:14, 16 mar 2012

Z cyklu Prowincja.

         1.

 Chmur schorzałych stare cielska
 Nudę sączą na ulicę,
 Siwa śmierć obywatelska
 Puka w stęchłe okienice.

 Szyby drżą umorusane,
 Jakieś szare, jakieś mgliste...
 Domy smutne, drzewa pjane;
 A zmiłuj się Jezu Chryste!

 Duszą chmury, jak widziadło,
 Płot—staruszek się pochyla,
 Deszcz, wichrzaste czupiradło,
 Zacznie padać lada chwila.

 Ze spiekoty zżółkły zielska,
 Co pod płotem w piachu rosną...
 Siwa śmierć obywatelska
 Jakoś minę ma żałosną.

 ... Płot—staruszek z śmiercią gwarzy.
 Czeka listu panna młoda.
 Pan aptekarz ziółka warzy,
 Ostrzy brzytwy golibroda.

         2.

 Suną miastem jakieś strachy,
 Nuda się po domach włóczy...
 Ksiądz z doktorem grają w szachy,
 Doktór sapie, ksiądz coś mruczy...

 A w pokoju smętek chodzi,
 W kąty zerka, w gratach szuka,
 — A wyjrzyj no pan dobrodziej,
 Co za licho w okno puka...

 "Tere-fere" — Niby... niby...
 "Szach Królowi..." — Jest osłonka...
 "Jeszcze raz" — A nawet gdyby...
 "Zaraz, zaraz — biorę pionka..."

 Grają, bają, a śmierć czeka,
 A śmierć siedzi koło płota,
 Jeszcze myśli, jeszcze zwleka,
 Ruszyć się jej nieochota.

 "Ślicznie, ślicznie... Idzie konik..."
 — Idzie wieża... Konik capie...
 I coś mruczy ksiądz kanonik,
 A pan doktór ciągle sapie.

         3.

 "Czemuś oczka zapłakała...
 Moja Ty kochanko miła...
 — Rosła w polu brzózka biała,
 Brzózkę burza powaliła...

 Kumo, kumo, czas do dzieła!
 (Błysło... Hukło... Deszcz już bryzga...)
 Śmierć pod boki się ujęła
 I do płotu się umizga.

 ... Chmur schorzałych stare cielska
 Strugi sączą na ulicę,
 Siwa śmierć obywatelska
 Puka w stęchłe okienice.

 — Dobrodzieju, ktoś tam puka...
 (Doktór księdzu pionka bierze)
 "A niech puka, a niech stuka!
 Eskulapciu — biorę wieżę".

 — Dobrodzieju, ano trudno,
 Zagapiłem się maleńko,
 Twoja partja... (Nudno, nudno...)
 "Dajno wina, Marysieńko"...

         4.

 A śmierć śmieje się, chichocze
 Taka straszna, taka blada...
 Ku sąsiedzkiej starej kwoce
 Czarna suka się podkrada.

 Hyc! — skoczyła. Dusi gardło,
 Łypie ślepskiem stara suka...
 "Mój doktorze... dech mi sparło...
 — Dobrodzieju, ktoś tam puka...

 "A niech puka! Nie otworzę!"
 Pijmy — nasza przyjacielska!
 (Moknie siwa śmierć na dworze,
 Moknie śmierć obywatelska).

 A pan doktór zbladł na twarzy...
 — Księże, księże, do modlitwy!
 (Pan aptekarz ziółka warzy,
 Golibroda ostrzy brzytwy...)

 Biedak płot na deszczu moknie,
 Ktoś tam płacze, ktoś tam biada...
 I zasnęła Śmierć przy oknie,
 Taka straszna... taka blada...
 

Pierwodruk w: Nowy Kurier Łódzki, nr 18,1915, str. 2; Przedruk: Pro Arte et Studio, Warszawa, nr 14, 1918; Sokrates Tańczący, Mortkowicz, Warszawa, 1920; Wiersze zebrane, F. Hoesick, Warszawa 1928; Wiersze zebrane, J. Przeworski, Warszawa 1933; Dzieła, Czytelnik, Warszawa 1955;

Uwagi: Pierwodruk pod pseudonimem: Roch Pekiński.