Latest revision as of 09:15, 7 September 2015

{{#ifexpr: {{#ask:Rodzaj::ArtykułKlucz::tuwim-przed-1919|format=count}} > 0 | {{#if:<poem> Jego Exsc. Marszałkowi Fochowi

                      1

Zwyciężało więc chamstwo. Do miasta — światłości Zbliżał się gbur germański z tryumfem przechwałki: Jużem widział, jak butnie się w mieście rozgości, Jak warkną suche bębny, zagwiżdżą piszczałki!

                      2

Zasię bałwan spiżowy; święty buldog pruski, Pierś wydętą ustroi czarnym chwały krzyżem I legnie ciężkim cielskiem na ziemi francuskiej Paszczę po nad jej sercem zwiesiwszy — Paryżem.

                      3

Pycha zbróździ głupotę stalowego pyska, Mózg pod hełmem śnić zacznie nową cezarjadę I sztywno wyrzucając podkute buciska, Głupie junkry z łoskotem otrąbią paradę!

                      4

I potoczą się ciężkie, a krnąbrne przemowy, Kirasjerskie tyrady o Bogu i prawie; "Wolność", "ideał", "cnota", "praca", "mur stalowy" I "stary miecz niemiecki w niespożytej sławie."

                      5

Zaprawdę — toby było, meine Herr'n, wspaniałe Miljard sercby zamarło nagle w przerażeniu Miljard ustby przeklęło tę potworną chwałę Miljard ludzi stanęło ramię przy ramieniu!

                      6

A kiedy wasz sterczywąs suchoręki właśnie Byłby armi dziękował za zwycięstwa plony, Wiedziałem, że ktoś w gniewie tak w stół pięścią trzaśnie, Że podniesie nie pięść już, lecz ochłap skrwawiony.

                      7

A takiem uderzeniem miażdży się narody I przed gniewem Jednego — drżą zbrojne miljony! Historja mu wyciąga pierwsza dłoń do zgody, Wiekom prawa dyktuje taki gniew czerwony!

                      8

Dzwoń, mój gniewie zwycięzco! Dzwoń radosny gniewie, Pękajcie, wulkaniczne strofy, jak granaty! Kłujcie, zdania — bagnety! Sycz, złote zarzewie! Wibrującem smaganiem sieczcie, słowa — baty!

                      9

Nuże, kulturträgery, dychtery, denkery, Bibliofile, hofraty, leutnanty, doktory, Pracowici idjoci, żandarmy, siegery, Hegle, szlegle, geistszelmy, durnie profesory.

                     10

— Deutschenhetzer przemawia! Niech was to oburza! Zgromcie niekulturalną moją inwokację, Śpiewem gniewem i wzgardą, więc mój śpiew, jak burza! Wy zaś — wysiadujecie mądre dysertacje!

                     11

Niech się eksplodująca moja inwektywa Śrótem obelg i gradem wymysłów rozpryska, A chociaż będzie mściwa — będzie sprawiedliwa! Żagwią bijąc — prask! w środek zuchwałego pyska!

                     12

Wczorajsze demokrady — dzisiaj demokraty, Spokorniałe na rozkaz von oben pyszałki, Pomyślcie, coby było, gdyby swe armaty Do Paryża wtoczyły wasze feldmarszałki!

                     13

Gdyby na Place de la Concorde — sam Kaiser Na białym koniu wjechał w kasku kirasjerskim Nie buchnęłażby pycha z was dzika, jak gajzer Nie zalałabyż ziemi tryumfem kajserskim!

                     14

Nie poszlibyście wszyscy na modły do Essen? Nie czcilibyście Kruppa, niczem demiurga? I "Deutschland über alles" krzycząc nawet przez sen, Czyż nie lizalibyście butów Hindenburga?

                     15

Pojechałyby brzeskie kanalje nach Westen, Podyktowały pokój vonhoffmany grube, I kułak jeneralski z heroicznym gestem Byłby przypieczętował Europie zgubę.

                     16

Potembyście stworzyli Kosmiczną Policję Kagańce z numerami nosiliby ludzie, Gromadząc dla was, zbiry, świętą amunicję, Pracując dla was, zbiry, w niewolniczym trudzie.

                     17

Bandą pruskich rekrutów byliby wam wszyscy Wiernem poddanem bydłem Wilhelma Zwycięscy Szalelibyście z pychy — bogom zda się bliscy Szucmany z Bożej łaski, żołdaki, ciemięscy!

                    18

Wżarlibyście się w ziemię, swą pychą i dumą Cisnęlibyście sobie cały świat pod stopy, A mybyśmy musieli, jak przed czarną dżumą, Uciec z hochkulturalnej, von Preusseneuropy.

                    19

Uciec! I raczej kędyś na wyspie pierwotnej, W Australji u dzikusów Europę założyć. Niż w germańskim zaduchu, śród kliki przewrotnej W ciężkiej waszej kulturze żyć, i życie tworzyć.

                    20

Lecz otośmy ujrzeli, z zapartym oddechem, Jak na polach francuskich piechota i tanki Działa, pułki, pędzone zwycięskim pośpiechem Poszły naprzód w cudownym rytmie marsyljanki!

                    21

I dokonały dzieła! Zmiażdżyły świat stary Chwała krwi, co zmoczyła francuskie okopy, Na sztandary przerzućcie czerwone pożary. I — hurra! wolne ludy — wolnej Europy! </poem>|=Treść= <poem> Jego Exsc. Marszałkowi Fochowi

                      1

Zwyciężało więc chamstwo. Do miasta — światłości Zbliżał się gbur germański z tryumfem przechwałki: Jużem widział, jak butnie się w mieście rozgości, Jak warkną suche bębny, zagwiżdżą piszczałki!

                      2

Zasię bałwan spiżowy; święty buldog pruski, Pierś wydętą ustroi czarnym chwały krzyżem I legnie ciężkim cielskiem na ziemi francuskiej Paszczę po nad jej sercem zwiesiwszy — Paryżem.

                      3

Pycha zbróździ głupotę stalowego pyska, Mózg pod hełmem śnić zacznie nową cezarjadę I sztywno wyrzucając podkute buciska, Głupie junkry z łoskotem otrąbią paradę!

                      4

I potoczą się ciężkie, a krnąbrne przemowy, Kirasjerskie tyrady o Bogu i prawie; "Wolność", "ideał", "cnota", "praca", "mur stalowy" I "stary miecz niemiecki w niespożytej sławie."

                      5

Zaprawdę — toby było, meine Herr'n, wspaniałe Miljard sercby zamarło nagle w przerażeniu Miljard ustby przeklęło tę potworną chwałę Miljard ludzi stanęło ramię przy ramieniu!

                      6

A kiedy wasz sterczywąs suchoręki właśnie Byłby armi dziękował za zwycięstwa plony, Wiedziałem, że ktoś w gniewie tak w stół pięścią trzaśnie, Że podniesie nie pięść już, lecz ochłap skrwawiony.

                      7

A takiem uderzeniem miażdży się narody I przed gniewem Jednego — drżą zbrojne miljony! Historja mu wyciąga pierwsza dłoń do zgody, Wiekom prawa dyktuje taki gniew czerwony!

                      8

Dzwoń, mój gniewie zwycięzco! Dzwoń radosny gniewie, Pękajcie, wulkaniczne strofy, jak granaty! Kłujcie, zdania — bagnety! Sycz, złote zarzewie! Wibrującem smaganiem sieczcie, słowa — baty!

                      9

Nuże, kulturträgery, dychtery, denkery, Bibliofile, hofraty, leutnanty, doktory, Pracowici idjoci, żandarmy, siegery, Hegle, szlegle, geistszelmy, durnie profesory.

                     10

— Deutschenhetzer przemawia! Niech was to oburza! Zgromcie niekulturalną moją inwokację, Śpiewem gniewem i wzgardą, więc mój śpiew, jak burza! Wy zaś — wysiadujecie mądre dysertacje!

                     11

Niech się eksplodująca moja inwektywa Śrótem obelg i gradem wymysłów rozpryska, A chociaż będzie mściwa — będzie sprawiedliwa! Żagwią bijąc — prask! w środek zuchwałego pyska!

                     12

Wczorajsze demokrady — dzisiaj demokraty, Spokorniałe na rozkaz von oben pyszałki, Pomyślcie, coby było, gdyby swe armaty Do Paryża wtoczyły wasze feldmarszałki!

                     13

Gdyby na Place de la Concorde — sam Kaiser Na białym koniu wjechał w kasku kirasjerskim Nie buchnęłażby pycha z was dzika, jak gajzer Nie zalałabyż ziemi tryumfem kajserskim!

                     14

Nie poszlibyście wszyscy na modły do Essen? Nie czcilibyście Kruppa, niczem demiurga? I "Deutschland über alles" krzycząc nawet przez sen, Czyż nie lizalibyście butów Hindenburga?

                     15

Pojechałyby brzeskie kanalje nach Westen, Podyktowały pokój vonhoffmany grube, I kułak jeneralski z heroicznym gestem Byłby przypieczętował Europie zgubę.

                     16

Potembyście stworzyli Kosmiczną Policję Kagańce z numerami nosiliby ludzie, Gromadząc dla was, zbiry, świętą amunicję, Pracując dla was, zbiry, w niewolniczym trudzie.

                     17

Bandą pruskich rekrutów byliby wam wszyscy Wiernem poddanem bydłem Wilhelma Zwycięscy Szalelibyście z pychy — bogom zda się bliscy Szucmany z Bożej łaski, żołdaki, ciemięscy!

                    18

Wżarlibyście się w ziemię, swą pychą i dumą Cisnęlibyście sobie cały świat pod stopy, A mybyśmy musieli, jak przed czarną dżumą, Uciec z hochkulturalnej, von Preusseneuropy.

                    19

Uciec! I raczej kędyś na wyspie pierwotnej, W Australji u dzikusów Europę założyć. Niż w germańskim zaduchu, śród kliki przewrotnej W ciężkiej waszej kulturze żyć, i życie tworzyć.

                    20

Lecz otośmy ujrzeli, z zapartym oddechem, Jak na polach francuskich piechota i tanki Działa, pułki, pędzone zwycięskim pośpiechem Poszły naprzód w cudownym rytmie marsyljanki!

                    21

I dokonały dzieła! Zmiażdżyły świat stary Chwała krwi, co zmoczyła francuskie okopy, Na sztandary przerzućcie czerwone pożary. I — hurra! wolne ludy — wolnej Europy! </poem>|}}

Dane bibliograficzne

{{#if:Julian Tuwim|Autor: Julian Tuwim|}}

Tytuł: Przed Paryżem

Pierwodruk w: Estrada, {{#if: 9 | nr 9, | }} {{#ifeq: 1919 | brak | | {{#ifeq: {{#len:1919}} | 4 | data::1919 | {{#time: Y|1919}} }}}}{{#ifeq: 3-7 | brak ||, str. strony::3-7}}; {{#if: Wiersze, nakł. Związku Patriotów Polskich w ZSRR, Moskwa, 1943. |Przedruk: Wiersze, nakł. Związku Patriotów Polskich w ZSRR, Moskwa, 1943. | }}

{{#ifexpr: {{#ask: Przedruk::tuwim-przed-1919|format=count}} > 0 | Przedruk w tomach: {{#ask: Przedruk::tuwim-przed-1919|format=list|outro=.}} | }} {{#if: Powstał w 1918 r. Wiersz satyryczny napisany w związku z dwukrotnym zbliżaniem się ofensywy wojsk niemieckich w 1918 r. do Paryża. Wiersz był recytowany w drugiej połowie 1918 r. w Warszawie, w kabarecie Miraż, w programie pt. Cześć Koalicji, inf. Sowizdrzał, Warszawa 1918, nr 51. Ponadto wycinek anonimowej recenzji z dopiskiem Tuwima: "Recenzja z Mirażu 1918" — w archiwum. Pierwodruk dedykowany "Jego Exscelencji Marszałkowi Fochowi". W tomie Jarmark rymów, motto: "Voilà, voilà, bandits! Rimbaud", z wiersza: Paryż się budzi. Pierwotny tytuł wiersza na autografie w archiwum: Paryż zagrożony. | Uwagi: Powstał w 1918 r. Wiersz satyryczny napisany w związku z dwukrotnym zbliżaniem się ofensywy wojsk niemieckich w 1918 r. do Paryża. Wiersz był recytowany w drugiej połowie 1918 r. w Warszawie, w kabarecie Miraż, w programie pt. Cześć Koalicji, inf. Sowizdrzał, Warszawa 1918, nr 51. Ponadto wycinek anonimowej recenzji z dopiskiem Tuwima: "Recenzja z Mirażu 1918" — w archiwum. Pierwodruk dedykowany "Jego Exscelencji Marszałkowi Fochowi". W tomie Jarmark rymów, motto: "Voilà, voilà, bandits! Rimbaud", z wiersza: Paryż się budzi. Pierwotny tytuł wiersza na autografie w archiwum: Paryż zagrożony.|}}

{{#ifexpr: {{#ask:Rodzaj::RecenzjaKlucz rodzaju::tuwim-przed-1919|format=count}} > 0 | Recenzje: {{#ask:Rodzaj::RecenzjaKlucz rodzaju::tuwim-przed-1919 |sort=Data |format=ul}} | }}

{{#ifexpr: {{#ask:Rodzaj::PolemikaKlucz rodzaju::tuwim-przed-1919|format=count}} > 0 | patrz też: {{#ask:Rodzaj::PolemikaKlucz rodzaju::tuwim-przed-1919 |sort=Data |format=ul}} | }}

{{#if: Julian Tuwim | Przed Paryżem | }}{{#if: Julian Tuwim | | }} {{#ifeq: 9 | brak | | }}{{#ifeq: 1919 | brak | | {{#ifeq: {{#len:1919}} | 4 | | [[rok publikacji::{{#time: Y|1919}}| ]] }} }} {{#if:|[[Klucz rodzaju::{{{Klucz}}}| ]]| }} {{#if:|[[Klucz rodzaju::{{{Klucz}}}| ]]| }}{{#if: |[[Stradecki::{{{Stradecki}}}|]]|}}

<headertabs/> |{{#if:<poem> Jego Exsc. Marszałkowi Fochowi

                      1

Zwyciężało więc chamstwo. Do miasta — światłości Zbliżał się gbur germański z tryumfem przechwałki: Jużem widział, jak butnie się w mieście rozgości, Jak warkną suche bębny, zagwiżdżą piszczałki!

                      2

Zasię bałwan spiżowy; święty buldog pruski, Pierś wydętą ustroi czarnym chwały krzyżem I legnie ciężkim cielskiem na ziemi francuskiej Paszczę po nad jej sercem zwiesiwszy — Paryżem.

                      3

Pycha zbróździ głupotę stalowego pyska, Mózg pod hełmem śnić zacznie nową cezarjadę I sztywno wyrzucając podkute buciska, Głupie junkry z łoskotem otrąbią paradę!

                      4

I potoczą się ciężkie, a krnąbrne przemowy, Kirasjerskie tyrady o Bogu i prawie; "Wolność", "ideał", "cnota", "praca", "mur stalowy" I "stary miecz niemiecki w niespożytej sławie."

                      5

Zaprawdę — toby było, meine Herr'n, wspaniałe Miljard sercby zamarło nagle w przerażeniu Miljard ustby przeklęło tę potworną chwałę Miljard ludzi stanęło ramię przy ramieniu!

                      6

A kiedy wasz sterczywąs suchoręki właśnie Byłby armi dziękował za zwycięstwa plony, Wiedziałem, że ktoś w gniewie tak w stół pięścią trzaśnie, Że podniesie nie pięść już, lecz ochłap skrwawiony.

                      7

A takiem uderzeniem miażdży się narody I przed gniewem Jednego — drżą zbrojne miljony! Historja mu wyciąga pierwsza dłoń do zgody, Wiekom prawa dyktuje taki gniew czerwony!

                      8

Dzwoń, mój gniewie zwycięzco! Dzwoń radosny gniewie, Pękajcie, wulkaniczne strofy, jak granaty! Kłujcie, zdania — bagnety! Sycz, złote zarzewie! Wibrującem smaganiem sieczcie, słowa — baty!

                      9

Nuże, kulturträgery, dychtery, denkery, Bibliofile, hofraty, leutnanty, doktory, Pracowici idjoci, żandarmy, siegery, Hegle, szlegle, geistszelmy, durnie profesory.

                     10

— Deutschenhetzer przemawia! Niech was to oburza! Zgromcie niekulturalną moją inwokację, Śpiewem gniewem i wzgardą, więc mój śpiew, jak burza! Wy zaś — wysiadujecie mądre dysertacje!

                     11

Niech się eksplodująca moja inwektywa Śrótem obelg i gradem wymysłów rozpryska, A chociaż będzie mściwa — będzie sprawiedliwa! Żagwią bijąc — prask! w środek zuchwałego pyska!

                     12

Wczorajsze demokrady — dzisiaj demokraty, Spokorniałe na rozkaz von oben pyszałki, Pomyślcie, coby było, gdyby swe armaty Do Paryża wtoczyły wasze feldmarszałki!

                     13

Gdyby na Place de la Concorde — sam Kaiser Na białym koniu wjechał w kasku kirasjerskim Nie buchnęłażby pycha z was dzika, jak gajzer Nie zalałabyż ziemi tryumfem kajserskim!

                     14

Nie poszlibyście wszyscy na modły do Essen? Nie czcilibyście Kruppa, niczem demiurga? I "Deutschland über alles" krzycząc nawet przez sen, Czyż nie lizalibyście butów Hindenburga?

                     15

Pojechałyby brzeskie kanalje nach Westen, Podyktowały pokój vonhoffmany grube, I kułak jeneralski z heroicznym gestem Byłby przypieczętował Europie zgubę.

                     16

Potembyście stworzyli Kosmiczną Policję Kagańce z numerami nosiliby ludzie, Gromadząc dla was, zbiry, świętą amunicję, Pracując dla was, zbiry, w niewolniczym trudzie.

                     17

Bandą pruskich rekrutów byliby wam wszyscy Wiernem poddanem bydłem Wilhelma Zwycięscy Szalelibyście z pychy — bogom zda się bliscy Szucmany z Bożej łaski, żołdaki, ciemięscy!

                    18

Wżarlibyście się w ziemię, swą pychą i dumą Cisnęlibyście sobie cały świat pod stopy, A mybyśmy musieli, jak przed czarną dżumą, Uciec z hochkulturalnej, von Preusseneuropy.

                    19

Uciec! I raczej kędyś na wyspie pierwotnej, W Australji u dzikusów Europę założyć. Niż w germańskim zaduchu, śród kliki przewrotnej W ciężkiej waszej kulturze żyć, i życie tworzyć.

                    20

Lecz otośmy ujrzeli, z zapartym oddechem, Jak na polach francuskich piechota i tanki Działa, pułki, pędzone zwycięskim pośpiechem Poszły naprzód w cudownym rytmie marsyljanki!

                    21

I dokonały dzieła! Zmiażdżyły świat stary Chwała krwi, co zmoczyła francuskie okopy, Na sztandary przerzućcie czerwone pożary. I — hurra! wolne ludy — wolnej Europy! </poem>|<poem> Jego Exsc. Marszałkowi Fochowi

                      1

Zwyciężało więc chamstwo. Do miasta — światłości Zbliżał się gbur germański z tryumfem przechwałki: Jużem widział, jak butnie się w mieście rozgości, Jak warkną suche bębny, zagwiżdżą piszczałki!

                      2

Zasię bałwan spiżowy; święty buldog pruski, Pierś wydętą ustroi czarnym chwały krzyżem I legnie ciężkim cielskiem na ziemi francuskiej Paszczę po nad jej sercem zwiesiwszy — Paryżem.

                      3

Pycha zbróździ głupotę stalowego pyska, Mózg pod hełmem śnić zacznie nową cezarjadę I sztywno wyrzucając podkute buciska, Głupie junkry z łoskotem otrąbią paradę!

                      4

I potoczą się ciężkie, a krnąbrne przemowy, Kirasjerskie tyrady o Bogu i prawie; "Wolność", "ideał", "cnota", "praca", "mur stalowy" I "stary miecz niemiecki w niespożytej sławie."

                      5

Zaprawdę — toby było, meine Herr'n, wspaniałe Miljard sercby zamarło nagle w przerażeniu Miljard ustby przeklęło tę potworną chwałę Miljard ludzi stanęło ramię przy ramieniu!

                      6

A kiedy wasz sterczywąs suchoręki właśnie Byłby armi dziękował za zwycięstwa plony, Wiedziałem, że ktoś w gniewie tak w stół pięścią trzaśnie, Że podniesie nie pięść już, lecz ochłap skrwawiony.

                      7

A takiem uderzeniem miażdży się narody I przed gniewem Jednego — drżą zbrojne miljony! Historja mu wyciąga pierwsza dłoń do zgody, Wiekom prawa dyktuje taki gniew czerwony!

                      8

Dzwoń, mój gniewie zwycięzco! Dzwoń radosny gniewie, Pękajcie, wulkaniczne strofy, jak granaty! Kłujcie, zdania — bagnety! Sycz, złote zarzewie! Wibrującem smaganiem sieczcie, słowa — baty!

                      9

Nuże, kulturträgery, dychtery, denkery, Bibliofile, hofraty, leutnanty, doktory, Pracowici idjoci, żandarmy, siegery, Hegle, szlegle, geistszelmy, durnie profesory.

                     10

— Deutschenhetzer przemawia! Niech was to oburza! Zgromcie niekulturalną moją inwokację, Śpiewem gniewem i wzgardą, więc mój śpiew, jak burza! Wy zaś — wysiadujecie mądre dysertacje!

                     11

Niech się eksplodująca moja inwektywa Śrótem obelg i gradem wymysłów rozpryska, A chociaż będzie mściwa — będzie sprawiedliwa! Żagwią bijąc — prask! w środek zuchwałego pyska!

                     12

Wczorajsze demokrady — dzisiaj demokraty, Spokorniałe na rozkaz von oben pyszałki, Pomyślcie, coby było, gdyby swe armaty Do Paryża wtoczyły wasze feldmarszałki!

                     13

Gdyby na Place de la Concorde — sam Kaiser Na białym koniu wjechał w kasku kirasjerskim Nie buchnęłażby pycha z was dzika, jak gajzer Nie zalałabyż ziemi tryumfem kajserskim!

                     14

Nie poszlibyście wszyscy na modły do Essen? Nie czcilibyście Kruppa, niczem demiurga? I "Deutschland über alles" krzycząc nawet przez sen, Czyż nie lizalibyście butów Hindenburga?

                     15

Pojechałyby brzeskie kanalje nach Westen, Podyktowały pokój vonhoffmany grube, I kułak jeneralski z heroicznym gestem Byłby przypieczętował Europie zgubę.

                     16

Potembyście stworzyli Kosmiczną Policję Kagańce z numerami nosiliby ludzie, Gromadząc dla was, zbiry, świętą amunicję, Pracując dla was, zbiry, w niewolniczym trudzie.

                     17

Bandą pruskich rekrutów byliby wam wszyscy Wiernem poddanem bydłem Wilhelma Zwycięscy Szalelibyście z pychy — bogom zda się bliscy Szucmany z Bożej łaski, żołdaki, ciemięscy!

                    18

Wżarlibyście się w ziemię, swą pychą i dumą Cisnęlibyście sobie cały świat pod stopy, A mybyśmy musieli, jak przed czarną dżumą, Uciec z hochkulturalnej, von Preusseneuropy.

                    19

Uciec! I raczej kędyś na wyspie pierwotnej, W Australji u dzikusów Europę założyć. Niż w germańskim zaduchu, śród kliki przewrotnej W ciężkiej waszej kulturze żyć, i życie tworzyć.

                    20

Lecz otośmy ujrzeli, z zapartym oddechem, Jak na polach francuskich piechota i tanki Działa, pułki, pędzone zwycięskim pośpiechem Poszły naprzód w cudownym rytmie marsyljanki!

                    21

I dokonały dzieła! Zmiażdżyły świat stary Chwała krwi, co zmoczyła francuskie okopy, Na sztandary przerzućcie czerwone pożary. I — hurra! wolne ludy — wolnej Europy! </poem>|}}

{{#if:Estrada|Pierwodruk w: Estrada,|}} {{#if: 9 | nr 9, | }}{{#ifeq: 1919 | brak | | {{#ifeq: {{#len:1919}} | 4 | data::1919 | {{#time: Y|1919}} }}}}{{#ifeq: 3-7 | brak ||, str. strony::3-7}}; {{#if: Wiersze, nakł. Związku Patriotów Polskich w ZSRR, Moskwa, 1943. |Przedruk: Wiersze, nakł. Związku Patriotów Polskich w ZSRR, Moskwa, 1943. | }} {{#ifexpr: {{#ask: Przedruk::tuwim-przed-1919|format=count}} > 0 | Przedruk w tomach: {{#ask: Przedruk::tuwim-przed-1919|sort=Data wydania|order=asc|format=list|outro=.}} | }} {{#if: Powstał w 1918 r. Wiersz satyryczny napisany w związku z dwukrotnym zbliżaniem się ofensywy wojsk niemieckich w 1918 r. do Paryża. Wiersz był recytowany w drugiej połowie 1918 r. w Warszawie, w kabarecie Miraż, w programie pt. Cześć Koalicji, inf. Sowizdrzał, Warszawa 1918, nr 51. Ponadto wycinek anonimowej recenzji z dopiskiem Tuwima: "Recenzja z Mirażu 1918" — w archiwum. Pierwodruk dedykowany "Jego Exscelencji Marszałkowi Fochowi". W tomie Jarmark rymów, motto: "Voilà, voilà, bandits! Rimbaud", z wiersza: Paryż się budzi. Pierwotny tytuł wiersza na autografie w archiwum: Paryż zagrożony. | Uwagi: Powstał w 1918 r. Wiersz satyryczny napisany w związku z dwukrotnym zbliżaniem się ofensywy wojsk niemieckich w 1918 r. do Paryża. Wiersz był recytowany w drugiej połowie 1918 r. w Warszawie, w kabarecie Miraż, w programie pt. Cześć Koalicji, inf. Sowizdrzał, Warszawa 1918, nr 51. Ponadto wycinek anonimowej recenzji z dopiskiem Tuwima: "Recenzja z Mirażu 1918" — w archiwum. Pierwodruk dedykowany "Jego Exscelencji Marszałkowi Fochowi". W tomie Jarmark rymów, motto: "Voilà, voilà, bandits! Rimbaud", z wiersza: Paryż się budzi. Pierwotny tytuł wiersza na autografie w archiwum: Paryż zagrożony.|}}

{{#ifexpr: {{#ask:Rodzaj::RecenzjaKlucz rodzaju::tuwim-przed-1919|format=count}} > 0 | Recenzje: {{#ask:Rodzaj::RecenzjaKlucz rodzaju::tuwim-przed-1919 |sort=Data |format=ul}} | }}

{{#ifexpr: {{#ask:Rodzaj::PolemikaKlucz rodzaju::tuwim-przed-1919|format=count}} > 0 | patrz też: {{#ask:Rodzaj::PolemikaKlucz rodzaju::tuwim-przed-1919 |sort=Data |format=ul}} | }}

{{#if: Julian Tuwim | Przed Paryżem | }}{{#if: Julian Tuwim | | }} {{#ifeq: 9 | brak | | }}{{#ifeq: 1919 | brak | | {{#ifeq: {{#len:1919}} | 4 | | [[rok publikacji::{{#time: Y|1919}}| ]] }} }} {{#if:|[[Klucz rodzaju::{{{Klucz}}}| ]]| }} {{#if:|[[Klucz rodzaju::{{{Klucz}}}| ]]| }}{{#if: |[[Stradecki::{{{Stradecki}}}|]]|}}

}}