Julian Tuwim - Zgon Walerego Briusowa

[edytuj]

• Treść
• Dane bibliograficzne

Jako wybitny poeta i pisarz był zmarły Walery Briusow parnasu rosyjskiego postacią nieomal czołową, — jako uznany wódz symbolistów moskiewskich na przełomie dwóch stuleci, jako inicjator niestrudzenie czynny rozlicznych przedsięwzięć literacko-artystycznych, związał swe imię z całą epoką w dziejach kultury rosyjskiej.

W r. 1894 wstępuje dwudziestoletni Briusow w szranki poetyckie w brawach symbolizmu i odtąd, przez lat trzydzieści, orze gorliwie niwę literacką. Jego możliwości pisarskie były — należy to przyznać — bardzo rozległe, a skala poetycka obejmowała całą mnogość bogatych rodzajów formalnych. Briusow występował kolejno w roli poety i powieściopisarza, dramaturga i filologa, filozofa, prelegenta i korespondenta, — hołdował kolejno rozmaitym kierunkom i szkołom poetyckim od Puszkina i Niekrasowa do — Verlaine'a i Verhaerena.

W początkowej swej twórczości Briusow idzie śladem symbolizmu francuskiego: jego pierwsze płody poetyckie — to przekłady i półnaśladownictwa Rimbauda, Baudelaire'a, Verlaine'a, Mallarmégo. Jako redaktor czasopisma moskiewskiego "Wiesy" oraz bliski wydawnictwu "Zołotoje Runo", Briusow staje się oficjalnym wodzem symbolizmu rosyjskiego, a raczej jego odłamu moskiewskiego, walcząc piórem Andrzeja Bieławo, S. Sołowjewa i Elliasa — przeciwko "Orom", grupującym "mistyków anarchistycznych" oraz symbolistów z pod znaku petersburskiego z A. Błokiem i W. Iwanowem na czele.

Ale istota indywidualności pisarskiej Briusowa tkwiła w zgoła czem innem. Wkrótce też stygną zapały symboliczne poety, który od mglistości i mistycyzmu zwraca się ku jasnym wzorom klasycznym, ku dokładnej i doskonałej formie poetyckiej. W tym okresie proza i poezja Briusowa zbudowane są mocno, zwięźle i logicznie nieomal na kształt twierdzeń werbalistycznych, a cała ówczesna jego twórczość staje się pracą regularnie i systematycznie co dnia wykonywaną, przenoszącą punkt ciężkości na pokonywanie trudności wersyfikacyjnych we wszystkich tematach, tradycyjnie przez poezję opiewanych.

Od tej chwili występuje Briusow jako herold "poezji naukowej", i choć pisze niejednokrotnie o namiętności, — będącej jego ulubionym tematem, — choć opiewa rewolucję, której poświęcił całkowicie swe wysiłki, — jest on tylko architektem, mądrze a beznamiętnie wznoszącym zamierzoną budowlę.

Ta oschłość wewnętrzna i chłód — cecha najbardziej charakterystyczna w Briusowie — przywiodły go do bezwzględnego uznania i ubóstwienia rewolucji komunistycznej, jako zwiastunki powszechnej mechanizacji życia oraz twórczości, — i oto Briusow — symbolista i autor "Puti i piereputij", "Stichow o sowremiennosti", "Zierkała tieniej", "Wienka"... Briusow — tłumacz Verlaine'a, d'Annuzina i Wilde'a kończy swój żywot doczesny i literacki jako dygnitarz sowiecki, czcząc oficjalnym wierszem dokonany przewrót i wykładając w uniwersytecie powszechnym "naukę o wierszu — metrykę i rytmikę".

Autor: Julian Tuwim

Tytuł: Zgon Walerego Briusowa

Pierwodruk w: Wiadomości Literackie, nr 43, 1924, str. 7;

Uwagi: Podpis: tj. Obok artykułu zamieszczone zostały dwa wiersze Briusowa: Przypływ wieczorny w tłumaczeniu Tuwima i Classiche Walpurgisnacht w tłumaczeniu Mieczysława Brauna.

Źródło tekstu: Wiadomości Literackie, nr 43 (43), 1924, wyd. Antoni Borman i Mieczysław Grydzewski

klucz: tuwim-zgon-1924-10-26