Wiktor Popławski - Pan z teczką

Kto to jest pan z teczką? Jest to osobnik płci męskiej z wytworem płci skórzanej pod pachą. Czasem bywa to pani z teczką, ale w znaczeniu socjologicznem ta pani także jest panem. Taki pan (pani) z teczką wchodzi zawsze między dziesiątą przed południem a trzecią po południu do pokoju, gdzie stoi biurko, za którem ktoś siedzi. Pan lub (rzadziej) Pani. Biurko to może stać w biurze lub w pokoju prywatnym cichego pracownika. Częściej rzecz dzieje się w biurze. Poco do pokoju z biurkiem wchodzi pan z teczką? Ażeby wypruć kiszki osobnikowi siedzącemu za biurkiem. Jak to robi? Robi to przy pomocy tak zwanej gęby, którą miele, oraz przy pomocy teczki, z której wydobywa rzeczy, mające ostatecznie oszołomić osobnika poddanego gębowemu mieleniu.

W gębie taki pan (rzadziej pani) ma tak zwaną wymowność. W oczach zwykle tak zwaną nudę. W teczce przedmioty, które ludzie o błahym światopoglądzie nazywają argumentami, znawcy zaś istotni "bujdą ze śrubką".

Pan z teczkę przychodzi zwykle coś proponować Począwszy od "patentowanych zapinek do szelek dla aresztowanych za gwałt i rozbój", aż do planów nowego teatru w stołecznem mieście Warszawie.

Sprzedawacze zapinek należą do lżejszych do zniesienia osobników, ponieważ łatwiej wylatują za drzwi. Projektodawcy nowych teatrów, dyrektorzy banków, kin, kabaretów, oraz autogaraży, do cięższych, ponieważ przyzwoitość każe zamienić z nimi szereg zdań o treści mniej lub więcej grzecznej lub nawet pełnej uszanowania. Wszystko stosownie do ich wzrostu, zarostu i autobezczelności. Dlatego taki "pan z teczką", który coś "realnego" oferuje ma zwykle wytartą marynarkę, zaś panowie z teatrów, kin, banków i wystaw plakatowych są ubrani dość dobrze, ba nawet często elegancko. Elegancja... "Ha ha!" --- jak mówi jeden z wytworniejszych naszych powieściopisarzy.

--- Lecz do rzeczy! --- rzekł kat, chwytając szyję uchylającego się wisielca. (Prawie --- Dickens, w wydaniu Ś-go Wojciecha). --- Pan z teczką.

Próbuje z początku udać, że jest kimś, choć nie jest nawet żabą bez lewej łapki, którą jej przy badaniach obcięła p. Jotejko. ("Badania psychologiczne"). Potem stara mi się uprzytomnić, że ja jestem kimś.

--- "Niech pan mię nie tytułuje. Zwyczajny tytuł "hrabia" wystarczy" --- odpowiadam.

Następuje wykład. Teatr, kino, szelki, "ona wyjechała", węgiel, kino, szelki, "kiedy to imieniny Pasi?", teatr, kino, szelki, ... szelki, teatr, kino...

Siedzę sobie za biurkiem. A Pan z teczką miele. Będą ogórki czy nie będzie ogórków? (Przepraszam, czy mówi się: "nie będzie ogórki" czy "nie będzie ogórków?"). Pan miele. Dość! Stara mi się teraz wytłumaczyć, że istnieje w Polsce niesłychana luka Potrzeba teatru, któryby skupił... Potrzeba szelek, któreby nigdy, potrzeba kapusty... itd. Djabeł wie czego potrzeba? Cynamonu? Do czego ten cynamon? ("Kiedy Jej imieniny?"). --- Proszę przestać! Do czego cynamon!

--- Panie ja znam literaturę polską!!! Cynamon! Pójdź pan do księgarni Wendego po "Lalkę" albo na "Dżyki gas" --- po marchewkę! Pan zobaczysz do czego potrzebuje się cynamon. A "Pan z teczką" miele, miele..

"Drogi Panie" --- mówię w końcu. Ale on nic --- miele.

"Drogi Panie" --- mówię --- "jesteś pan wałkoń. Ja nie chcę --- na brodę Jowisza przysięgam --- ani cynamonu, ani teatru, ani kina, ani szelek. Tu zaraz po panu przyjdzie jeszcze dziesięciu takich wałkoni z teczką".

"Co?! Wałkoni?! Pan sam powinien sobie kupić dwa patentowane guziki na język!"

--- Za drzwi!!!

--- Wyszedł.

Mielenie skończyło się. A ja --- pan za biurkiem (bo to ja!!) myślę sobie teraz czy ja też czasem nie jestem wałkoń! Ale nie. Mogę przecież być zawsze kierownikiem literackim każdego przedsiębiorstwa --- ja, tak jak "pan z teczką" wiem, "do czego potrzebuje się cynamon". Kto zgadnie? Nagroda w złotych.

---

Pierwodruk w: Cyrulik Warszawski, nr 13 (13),1926, str. 2;

Źródło tekstu: Cyrulik Warszawski, nr 13 (13), 1926, wyd. Ludwik Fiszer

klucz: poplawski-pan-1926-08-28